De membraanpomp is een ideaal pomptype om gevaarlijke vloeistoffen veilig en zonder contaminatie te verpompen. Hij wordt dan ook veel gebruikt in de chemische industrie. Maar wil je écht zware chemicaliën en agressieve vloeistoffen verpompen? Dan heb je een speciaal type membraanpomp nodig.
Zwavelzuur, salpeterzuur, alkaline, hydroxide en hypochloriet: zomaar een greep uit de chemische vloeistoffen die vaak worden verpompt met membraanpompen. Maar voor dit type vloeistoffen – die sterk bijtend zijn, en bovendien gevaarlijk voor mensen – kun je niet volstaan met een doorsnee membraanpomp.
“Hoe gevaarlijker de vloeistof, hoe veiliger het design van de pomp moet zijn ”Elmar Hilkmann, Verder Liquids
“Hoe gevaarlijker de vloeistof, hoe veiliger het design van de pomp moet zijn”, vertelt Elmar Hilkmann, product manager bij pompenfabrikant Verder Liquids. In die rol helpt hij chemische bedrijven met het maken van de juiste keuze voor pompen. “Veiligheid staat daarbij op één. Veiligheid voor de omgeving, voor het te verpompen product, maar vooral voor de medewerkers.”
Voor zware chemische toepassingen is er een speciaal type membraanpomp dat met afstand de veiligste oplossing is: de Verderair PURE. Die produceert Verder eigenhandig in een fabriek in Polen. Bijzonder aan dit pomptype is dat het er van buitenaf uitziet als een kubusvormig blok, aan alle zijden gesloten.
“Er zijn twee varianten”, legt Hilkmann uit. “Eentje is gemaakt van polyethyleen: PE. Dit type kunststof is resistent tegen abrasieve, oftewel schurende, vloeistoffen. Keramiek bijvoorbeeld. De andere variant is gemaakt van PTFE, beter bekend als teflon. Dat maakt de pomp chemisch inert en bestand tegen allerlei soorten chemicaliën, en bovendien tegen hoge temperaturen.”
Dat de hele pomp – inclusief het centrale blok – van ditzelfde hoogwaardige, maar ook kostbare, materiaal is gemaakt, heeft een belangrijke reden. “Die is tweeledig. Ten eerste: als er onverhoopt lekkage optreedt, tasten die chemicaliën niet het centrale blok van de pomp aan. Dat is immers volledig gemaakt van dat resistente materiaal. En ten tweede: bij sterke temperatuurverschillen is er geen risico op problemen met materialen die daar verschillend op reageren qua expansie.”
“Bij onverhoopte lekkage tasten de chemicaliën het centrale blok van de pomp niet aan, want dat is volledig gemaakt van resistent materiaal”
Voor veel toepassingen binnen de chemische industrie is ATEX een belangrijk onderwerp. Hoe worden pompen die geheel gemaakt zijn van PTFE of PE, en dus geen stroom geleiden, ATEX-proof? “Uiteraard moesten er ATEX-varianten van die pompen komen,” zegt Hilkmann. “Dat hebben we heel slim opgelost. PTFE en PE geleiden geen stroom of vonkjes, maar koolstof wel. Voor de ATEX-varianten van de pomp wordt er daarom koolstof toegevoegd aan de PTFE of PE. Daarmee is de pomp geleidend en kan deze worden gebruikt in ATEX-omgevingen.”
Bijkomend voordeel is dat de toevoeging van koolstof de pomp zwart maakt, terwijl de standaarduitvoeringen van de PURE-pompen wit zijn. “Je ziet dus meteen of je een ATEX-pomp voor je neus hebt, of een reguliere.”
In de chemische industrie worden hoge eisen gesteld aan membraanpompen. Zo moet het risico op lekkage nihil zijn: als er chemische stoffen weglekken, levert dat al snel gevaar op.
“Daarom hebben we een groot aantal extra opties die bedrijven kunnen toevoegen aan de pomp”, zegt Hilkmann. “Zo is er de lekdetectie: een systeem dat signaleert wanneer één van de membranen dusdanig is versleten dat er lekkage optreedt. Als extra veiligheid kun je bovendien zogeheten barrier system laten inbouwen: extra kamers met extra membranen, die maken dat vloeistoffen bij een eventuele lekkage niet direct weglekken uit de pomp.”
Verder kan de pompen bovendien op verzoek voorzien van een uniek drainagesysteem, legt Hilkmann uit. “Daarmee kun je de pomp eenvoudig van binnen laten leeglopen voor onderhoud of inspectie, op een veilige en verantwoorde manier. Dit kan manueel of pneumatisch. Er komt altijd een moment waarop membranen vervangen moeten worden: dankzij het drainagesysteem kan dat veilig.”
“De PURE-membraanpompen vragen vanwege het design en de gekozen materialen minimaal onderhoud”
Daarnaast kan de PURE-membraanpomp ook uitgerust worden met een demper aan de bovenzijde. “Die zorgt ervoor dat het pulserende karakter van de pomp niet overslaat op de vloeistof. De vloeistof komt er dan dus rustig en gelijkmatig uit. Wel zo fijn als je gevaarlijke chemicaliën verpompt en geen gespetter of krachtige slagen op je achterliggende leidingwerk of vaten wilt.”
De gesloten kubusvorm van de membraanpomp draagt niet alleen bij aan de herkenbaarheid en veiligheid. Hij zorgt er bovendien voor dat er weinig materiaalstress optreedt. “Door het design is de pomp optimaal bestand tegen mechanische krachten. Er is daarnaast geen gevaar voor corrosie in agressieve atmosferen, doordat de luchtverdeelschuif is geïntegreerd in de pomp en er geen metalen onderdelen zijn die in contact komen met de vloeistof of de atmosfeer.”
De PURE-membraanpompen vragen vanwege het design en de gekozen materialen minimaal onderhoud, merkt Hilkmann in de praktijk. “Uiteraard moet je af en toe een kogel, zitting, O-ring of membraan vervangen. Maar ik was in december bij een klant waar we in februari een set pompen hebben geleverd, en daar was nog volstrekt geen sprake van slijtage, ondanks intensief gebruik.”
Een goede membraanpomp die volledig bestand is tegen de chemicaliën die je ermee wilt verpompen, is eenmalig een grote investering, maar gaat vervolgens dus wel erg lang mee. “Je kunt een goedkope standaard-membraanpomp kopen, maar daar hoef je echt geen bijtende zuren op 120 °C mee te verpompen. Dan zul je ‘m snel moeten vervangen. Kies je de juiste pomp voor jouw toepassing, dan is dat een duurzame, betrouwbare en vooral veilige investering.”
