Chemiepark Delfzijl | Foto: North Water
Chemiepark Delfzijl gaat oppervlaktewater aanbieden aan de industrie als alternatief voor drinkwater. De eerste afnemers voor deze Duurzame Watervoorziening Delfzijl (DWD) zijn al gevonden.
Chemiepark Delfzijl groeit hard. Met de komst van ‘groene’ bedrijvigheid – gericht op biobased producten en circulariteit – neemt de vraag naar proceswater toe. Deze behoefte wordt tot nu toe voor een groot deel met drinkwater gestild.
Megaproject Duurzame Watervoorziening Delfzijl (DWD) moet daar verandering in brengen. Trekker North Water (een joint venture van Waterbedrijf Groningen en Evides Industriewater) bouwt aan een wijdvertakt leidingnet, dat uit oppervlaktewater geproduceerd water naar Delfzijl gaat brengen.
“Proceswater op basis van oppervlaktewater is een duurzaam alternatief voor drinkwater”
Perry van der Marel, NorthWater
Oppervlaktewater voor industrie
Sinds 2021 North Water exploiteert een zuiveringsinstallatie in Garmerwolde bij Groningen. De installatie is mede gebouwd dankzij een investering van € 45 miljoen van Google, dat voor de koeling van zijn enorme datacenter in de Eemshaven geen drinkwater wil inzetten. De beschikbaarheid van drinkwater staat immers wereldwijd onder druk en uit duurzaamheidsoogpunt kijkt Google daarom naar alternatieve waterbronnen.
In Garmerwolde zuivert North Water het oppervlaktewater van het Eemskanaal op tot industriewaterkwaliteit en brengt het via een dertig kilometer lang leidingnet naar Google in de Eemshaven.
Directeur Perry van der Marel van North Water | foto: North Water
Aftakking naar Delfzijl
Bij de bouw van het leidingnet naar Google is al een T-stuk ingebouwd bij Appingedam voor een aftakking naar Chemiepark Delfzijl. En ook de zuivering in Garmerwolde is bewust met overcapaciteit gerealiseerd. Directeur Perry van der Marel legt uit dat het DWD-project pas van start kon gaan bij voldoende afnemers.
“Met de komst van nieuwe bedrijven en de stijgende watervraag is er voldoende schaalgrootte om een dergelijke infrastructuur en installaties te bouwen, anders is zoiets financieel niet haalbaar.”
Voor de realisatie van de DWD kreeg North Water in totaal circa € 15 miljoen uit uiteenlopende subsidiepotten en regelde het bedrijf een financieringskrediet van € 40 miljoen bij de Nederlandse Waterschapsbank.
De anaerobe zuivering in aanbouw met (van links naar rechts) de voorverzuringstank, de anaerobe reactor en de biogasontzwavelingsinstallatie | foto: Econvert Water & Energy
Afvalwaterzuivering Chemiepark Delfzijl
North Water, dat het oppervlaktewater gaat opwerken tot industriewater, zuivert al vele jaren het afvalwater van bedrijven op Chemiepark Delfzijl. De collectieve zoute afvalwaterzuivering van North Water wordt uitgebreid met een tweede aerobe installatie en er komt een anaerobe zuivering om biogas te produceren. Een opwerkingsinstallatie gaat het energierijke gas omzetten naar groen gas van aardgaskwaliteit, dat naar het plaatselijke gasnet gaat.
Anaerobe afvalwaterzuivering
De keuze voor anaerobe technologie is niet alleen ingegeven door de winst van de biogasproductie. De verwachting is dat zich meer bedrijven op het chemiepark zullen vestigen met afvalwater dat bij uitstek geschikt is voor dit type zuiveringstechnologie, dus met relatief veel opgeloste suikers en een relatief hoge temperatuur van circa 30 ºC.
Concreet voorbeeld zijn biobased-bedrijven die een hoog gehalte aan organische reststromen verwerken. De anaerobe zuivering kan op basis hiervan dagelijks 6.500 kuub biogas produceren tot een maximum van 10.000 kuub.
Aanleg van het leidingnet voor de DWD | foto: North Water
Leiding naar Chemiepark
Op het T-stuk in Appingedam wordt voor eind 2024 de nieuwe transportleiding aangesloten om het industriewater naar het 13 kilometer zuidelijk gelegen Delfzijl te brengen. Op het chemiepark zijn de nieuwe afvalwaterzuiveringen volop in aanbouw, naast een lokaal distributienet met pompstation.
Ook is voorzien in een demiwatervoorziening. “Een kleiner deel van het industriewater zetten we in demiwater om”, zegt Van der Marel. “Het concentraat van deze installatie kunnen we in de zoute afvalwaterzuivering verwerken. We leveren straks dus twee kwaliteiten industriewater. Doordat we zowel zout als zoet afvalwater kunnen zuiveren, zijn we in staat het hele spectrum te bedienen.”
Membraanbioreactor voor hergebruik industriewater
Naast de verschillende zuiveringsinstallaties zet North Water een membraanbioreactor neer, die het gezuiverde zoete afvalwater geschikt maakt voor hergebruik in de demiwatervoorziening. “Als we het industriewater voor een deel kunnen hergebruiken, scheelt dat weer in het volume dat we naar Delfzijl moeten brengen.”
Het is nog niet rendabel het behandelde afvalwater uit de ZAWZI verder te ontzilten vanwege de hoge energiekosten, “maar dat sluiten we voor de toekomst niet uit”, zegt Van der Marel, die verwacht dat alle installaties eind 2025 in bedrijf zijn.
Eerste afnemers gecontracteerd
De levering van industriewater aan bedrijven gaat nog dit jaar van start. Avantium, dat onlangs zijn ‘FDCA Flagship Plant’ in bedrijf genomen heeft, is gecontracteerd als eerste afnemer. De fabriek gaat jaarlijks 5 kiloton FDCA (furaandicarbonzuur) produceren als grondstof voor bioplastic PEF. Er zijn voldoende garanties om ook met andere bedrijven contracten te kunnen sluiten.
Werkzaamheden bij de anaerobe reactor in aanbouw | foto: North Water
Modulaire installaties
“Alle installaties, waaronder de anaerobe waterzuivering, leggen we modulair aan, om onnodige risico’s te voorkomen”, zegt Van der Marel. “We kunnen in drie stappen uitbreiden. Voor de eerste fase hebben we genoeg afnemers gevonden.”
Van der Marel verwacht over 5 jaar jaarlijks circa 5 miljoen kuub industriewater uit oppervlaktewater aan de bedrijven op het chemiepark te kunnen leveren.
