De economie draait goed door, toch worden er de laatste maanden maar weinig grote projecten geïnitieerd. De investeringen in grote kapitaalgoederen zijn niet indrukwekkend, zo leid ik af uit geluiden in de markt. Mogelijk heeft dit te maken met de overcapaciteit in de industrie.
Tijdens de recessie draaide de procesindustrie op een lager pitje. Toen de economie aantrok, was er dus nog rek in het apparaat om met de bestaande ‘assets’ meer productie te draaien. Inmiddels lijkt die rek er wel uit. Ik heb al plantmanagers plannen zien ontvouwen om met extra shifts met het bestaande machinepark aan de toegenomen vraag te voldoen. Hier bieden de weekenden nog wel eens uitwijkmogelijkheden. Lang niet alle bedrijven werken immers 24/7.
Lastiger is het mensen te vinden om deze extra ploegendiensten in te vullen. Ik hoor zowel van leveranciers als van producenten dat technisch geschoold personeel schaarser is dan ooit, of het nu gaat om ‘handjes’ aan de lijn, sales- en servicespecialisten, operators, leidinggevenden of ingenieurs voor de productontwikkelingsafdelingen. Dit geldt trouwens ook voor ict’ers, die kunnen werkelijk overal aan de slag.
De huidige krapte van technisch geschoolden is jaren geleden al voorzien. Niet voor niets startte de overheid een campagne om bètarichtingen te promoten. Het aantal inschrijvingen voor studies met een bètaprofiel steeg hierdoor flink, maar lang niet genoeg om alle sectoren in de toekomstige personeelsbehoefte te voorzien. Bovendien concentreert de belangstelling zich op de kant van de gezondheidszorg en niet op hardcore technische richtingen.
Een aantal bètastudies is intussen totaal overschreven – hiervoor is een numerus fixus van kracht. Zo zijn er nu meer dan genoeg biomedisch analisten en kampen we met een overschot in forensisch onderzoekers. Dat is nou niet bepaald het specialisme waarop de procesindustrie zit te wachten. Het toegenomen aantal afgestudeerden in biowetenschappelijke richtingen is positief, maar farma, chemie en biotech groeien zo hard dat de aanwas hun personeelshonger niet kan stillen. Je ziet daarom dat er steeds meer expats bij bedrijven werken, zeker in functies waar WO- of promotieniveau vereist is. Steeds vaker ook uit India.
De overheid probeert ook al jaren om meer vrouwen voor technische studierichtingen te motiveren. Dit lukt heel goed voor de medisch gerichte bètastudies, maar zodra je een practicumzaal betreedt met studenten procestechnologie of -chemie zie je vrijwel alleen maar mannen. Dus, ja, er komen meer technisch opgeleide vrouwen, maar het gaat erg langzaam. Te langzaam. Goed nieuws is dat het kabinet 100 miljoen per jaar extra beschikbaar stelt voor versterking van het vmbo-techniekonderwijs. Dit geldt wordt regionaal geïnvesteerd, zo kan samen met de mkb-bedrijven bepaald worden wat er aan opleiding nodig is om de juiste vakmensen te krijgen. Want er moeten niet alleen voldoende jonge mensen worden opgeleid, maar ze moeten ook snel inzetbaar zijn op de werkvloer. Daar ontbreekt het nu vaak aan, omdat opleiding en praktijk niet matchen.
