Energiebesparing is van alle tijden. Waar schaarste is of dreigt, wordt bespaard, zeker als er kosten mee gemoeid zijn. Een waskaars of olielampje ging voor de komst van de elektriciteit alleen aan als het stikdonker was en zo snel mogelijk uit: bijenwas en olijfolie waren kostbaar. Goedkope energie kwam er in overvloed met de ontdekking van fossiele brandstoffen. Het gebruik nam enorm toe, maar er werd nog steeds op de centen gelet. Kachels gingen ’s nachts uit of op de waakvlam.
Zelfs in deze tijd van energieovervloed worden de meeste kinderen nog steeds geleerd om ramen en deuren dicht te houden als het koud is, een trui aan te doen in plaats van de verwarming hoger te zetten en het licht uit te doen als je als laatste een ruimte verlaat. Met de oprichting van de ‘Club van Rome’ in 1968 door Europese wetenschappers werd de eindigheid van onze energievoorraden ineens een item. Mede getriggerd door de aanbevelingen in het rapport ‘Grenzen aan de groei’ in 1972 gingen overheden energiebesparing opnemen in hun beleid.
Niet dat daar in eerste instantie veel van terecht kwam. Het energieverbruik nam alleen maar toe, aangewakkerd door een snel groeiende wereldbevolking en stijgende welvaart in vooral de Westerse landen. Een van de belangrijke energiebesparende maatregelen uit de jaren ’70 was de invoering van de zomertijd in ’77. Inmiddels zijn we erachter dat dit weinig of zelfs helemaal geen rendement biedt en dat er écht serieus werk gemaakt moet worden van de klimaatdoelstellingen.
Het besef is doorgedrongen dat energie niet alleen eindig is, maar het Fotografie: Finn Hentzepeter | Editorial gebruik van fossiele brandstoffen er ook toe leidt dat de aarde dramatisch opwarmt. In Nederland krijgen we er warmere zomers voor terug, maar ook een zeespiegel die minimaal 2 meter hoger is. Tenminste, als we de ambitieuze klimaatdoelstellingen van 2 graden opwarming halen. Wordt het 2 graadjes meer, dan zouden we richting de 5 meter plus kunnen gaan, werd rond Prinsjesdag bekend. Dan wordt het letterlijk pompen of verzuipen.
Voor u als pompen- en leidingenleverancier zou zo’n rampscenario overigens tot een explosieve groei van de afzetmarkt leiden. Ik denk echter niet dat we met zijn allen die kant op willen. Het kan ook niet. Kustbescherming zou bij zo’n zeespiegelstijging onbetaalbaar worden. Daar komt de relatie energie en kosten weer om de hoek kijken. Als we zo doorgaan loopt het hier vol als een badkuip. Alle tekenen zijn er in elk geval dat de procesindustrie – toch een van de grote energieverbruikers – hard bezig is om het energieverbruik te verlagen en te verduurzamen.
Ik noem de opmars van warmtepompen om restenergie terug te winnen, zuinigere compressoren, het betrekken van energie uit duurzame bronnen, de elektrificering van processen en efficiëntere processen door procesintegratie en -intensificatie. Als u dit als industrie groot oppakt, verhoogt dit de kans dat we de klimaatdoelstellingen gaan halen. Wat elektrificatie en inzet van hernieuwbare energiebronnen in de praktijk inhouden en voor de toekomst betekenen, leest u in dit nummer.
