Vergisten van biomassa tot biogas is een natuurlijk proces dat meerdere stappen kent. Ergens tijdens de scheikundige omzetting van bijvoorbeeld gras naar methaan wordt waterstof gevormd. Een Europese onderzoeksgroep onder aanvoering van de Wageningen UR Food & Biobased Research zoekt nu uit hoe die waterstof als eindproduct in nuttige hoeveelheden kan worden geoogst.
Dat is minder eenvoudig dan het lijkt, legt aan de telefoon Pieternel Claassen van Food & Biobased Research uit. De omzetting van biomassa naar biogas is een natuurlijk proces dat je niet zomaar halverwege kunt stopzetten. Het lukt wanneer in de vergistingstank alleen `beestjes` voorkomen die de omzetting naar waterstof verzorgen, terwijl de beestjes die dit waterstof normaal gesproken omzetten in onder andere methaan worden geweerd. Een `reincultuur`, noemt Claassen dat, die niet gemakkelijk tot stand komt.
Over het waarom van dit onderzoek is Claassen helder. Zij ziet in de toekomst een waterstofeconomie ontstaan. Vooral de transportsector zou er vanuit milieuoogpunt goed aan doen over te schakelen op waterstof als brandstof. Maar dan moet dat waterstof er wel zijn. En bovendien: het waterstof moet een hernieuwbaar karakter kennen.
Het gebruikelijke productieproces voor waterstof heeft nu vooral een fossiel karakter, waarbij waterstof uit aardgas wordt gemaakt. Een andere manier is door middel van elektrolyse, waarbij water en elektriciteit resulteren in waterstof en zuurstof. Wanneer de stroom wordt opgewekt met zon- of windkracht, klinkt die productie al erg duurzaam. Maar Claassen noemt die weg `zelfmoord`: het is volgens haar veel efficiënter om die groene stroom te gebruiken om in een werkelijke stroomvraag te voorzien. Alleen als er echt niets slimmers meer te doen is met je stroomoverschot kun je het gebruiken voor de productie van waterstof, maar op die manier wordt er nooit voldoende waterstof geproduceerd om de waterstofeconomie te laten draaien.
En daarom wordt er gekeken naar de productie van waterstof uit biomassa. Die productie is al goed mogelijk en verloopt zelfs erg efficiënt, maar veel te langzaam. Met Europees geld afkomstig uit het Fuelcell & Hydrogen Joint Undertaking van het zevende kaderprogramma -het gaat om EUR 1,6 mln op een totaal onderzoeksbudget van EUR 2,9 mln- gaan negen partijen gedurende drie jaar onderzoeken hoe de waterstofproductie uit biomassa kan worden verhoogd. Gemikt wordt op een productiviteitsverhoging van een factor tien of twintig ten opzichte van de huidige stand der techniek, vertelt Claassen. Hoewel daarmee nog geen commercieel interessante hoeveelheden in zicht komen, zou dat wel een enorme stap vooruit zijn, aldus de Wageningse onderzoeker.
